Phong tục đón năm mới ở Trung Quốc

Tết Nguyên đán là ngày lễ lớn nhất trong năm tại Trung Quốc. Đây là dịp để gia đình sum vầy, cùng ăn cơm tất niên và dành tặng nhau nhiều lời chúc tốt đẹp. Mỗi vùng miền sẽ có những nét tập quán riêng. Cùng du học VIMISS tìm hiểu phong tục đón năm mới ở Trung Quốc nhé!

Những phong tục đón năm mới ở Trung Quốc

1. Dọn dẹp nhà cửa dịp cuối năm

Vào những ngày cuối năm, các gia đình tại Trung Quốc sẽ tổng vệ sinh nhà cửa để có không gian mới, sạch sẽ chào đón năm mới. Theo “Biên niên sử Xuân Thu”, tục lệ dọn dẹp trong dịp Tết Nguyên đán vào thời Dao, Thu, Thuấn. Việc quét bụi trong ngày Tết có ý nghĩa “xóa cái cũ, rải cái mới”, quét sạch mọi điều xui xẻo, đón những may mắn.

Mỗi dịp Tết đến xuân về, mỗi nhà đều phải dọn dẹp môi trường, giặt giũ các loại đồ dùng, quét sân , phủi bụi bẩn và mạng nhện, nạo vét các mương, rãnh hở. Khắp nơi tràn ngập không khí vui tươi làm vệ sinh, đón năm mới sạch sẽ.

2. Dán câu đối đỏ

Câu đối xuân thể hiện những lời chúc tốt đẹp bằng ngôn từ ngắn gọn và tinh tế. Gần tết, mỗi hộ gia đình dù ở thành thị hay nông thôn đều chọn một câu đối xuân màu đỏ và dán lên cửa để tăng thêm không khí cho năm mới. Phong tục này bắt nguồn từ thời nhà Tống và trở nên phổ biến vào thời nhà Minh, đến thời nhà Thanh, hệ tư tưởng và nghệ thuật của câu đối mùa xuân đã được cải thiện rất nhiều.

Có rất nhiều loại câu đối Tết, tùy theo nơi sử dụng mà có thể chia thành tâm cửa, cặp câu đối, câu đối đặt ngang trên cửa, treo dải v.v. Câu đối tâm cửa được dán vào tâm phía trên của tấm cửa; cặp câu đối được dán vào khung cửa bên trái và bên phải; dải ngang được dán vào thanh ngang của cửa;...

3. Dán chữ "福" ngược

Khi dán câu đối Tết, một số gia đình sẽ dán chữ “福” với kích thước lớn hoặc nhỏ trên cửa, tường nhà mình. Dán chữ “福” trong dịp lễ hội mùa xuân là một phong tục dân gian lâu đời. Từ "福" mang ý nghĩa phúc lành và may mắn, thể hiện niềm khao khát của con người về một cuộc sống hạnh phúc và mong ước về một tương lai tốt đẹp hơn. Để phản ánh đầy đủ hơn sự khao khát, mong ước này, một số người chỉ cần dán ngược chữ “福” để diễn tả “hạnh phúc đã đến” và “phúc lành đã đến”. Người ta còn dùng chữ “Phúc” để tạo ra nhiều hoa văn trong điêu khắc.

4. Thờ cúng tổ tiên

Thờ cúng tổ tiên trong dịp Tết Nguyên đán là một phong tục phổ biến khắp nơi. Phong tục thờ cúng tổ tiên có mục đích cơ bản là giống nhau, đó là cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, đem lại sức khỏe và may mắn… trong năm tới.

5. Đón giao thừa và lì xì năm mới

Tục mừng tuổi vào đêm giao thừa là một trong những phong tục quan trọng hàng năm của người dân. Ghi chép sớm nhất có thể vào thời Tây Tấn: Vào đêm giao thừa, mỗi người tặng quà nhau, cùng nhau thức để trải qua khoảnh khắc cuối cùng của năm cũ và đón giây phút đầu tiên của năm mới.

Mỗi người trong gia đình sẽ dành tặng nhau lời chúc và lì xì may mắn để năm mới tốt hơn.

6. Đốt pháo

Khi Tết đến, việc đầu tiên mỗi gia đình khi mở cửa nhà là đốt pháo để xua đuổi cái cũ, chào đón cái mới bằng tiếng pháo. Pháo có nguồn gốc từ rất sớm và có lịch sử hơn 2.000 năm. Đốt pháo có thể tạo ra một bầu không khí sôi động. Đây là một hoạt động giải trí lễ hội có thể mang lại cho mọi người niềm vui và may mắn. Theo thời gian, việc sử dụng pháo ngày càng trở nên phổ biến, chủng loại và màu sắc ngày càng nhiều trong các lễ hội lớn và các sự kiện vui vẻ cũng như đám cưới, xây nhà, khai trương, v.v. phải được khởi hành để ăn mừng và cầu may.

7. Đi chúc tết

Vào ngày đầu tiên của năm mới, mọi người dậy sớm, khoác lên mình những bộ quần áo đẹp nhất, ăn mặc chỉnh tề và ra ngoài thăm họ hàng, bạn bè, chúc nhau những lời chúc đầu năm mới và cầu chúc may mắn trong năm mới. Có nhiều cách để chúc Tết, có nhà do trưởng tộc dẫn đầu và một số người đi từ nhà này sang nhà khác để chúc Tết. Hoặc đồng nghiệp mời tụ tập lại để chúc mừng.

Khi chúc Tế, người trẻ sẽ chúc mừng năm mới cho người lớn tuổi và chúc họ trường thọ và sức khỏe. Người lớn tuổi sẽ lì xì người trẻ. Lì xì có thể tặng trước mặt sau khi chúc Tết, hoặc cha mẹ có thể bí mật đặt dưới gối của trẻ khi trẻ đang ngủ trong đêm giao thừa. Ngày nay, tục lệ người lớn tuổi phát lì xì cho thế hệ sau vẫn còn phổ biến.  

8. Thưởng thức các món ăn truyền thống

Trong xã hội nông nghiệp cổ xưa, từ khoảng ngày 8 tháng 12 âm lịch, các bà nội trợ đã tất bật chuẩn bị đồ ăn đón Tết. Ví dụ thịt muối ngâm chua của Quảng Đông mất nhiều thời gian nên phải chuẩn bị càng sớm càng tốt.

年糕 - Bánh tổ đã trở thành món ăn không thể thiếu của hầu hết mọi gia đình vì cách phát âm đồng âm của từ “年高” tức là muốn năm sau luôn đạt được cao hơn năm trước.

Đêm trước giao thừa, cả nhà quây quầy cùng nhau làm cơm đoàn tụ. Những người đi xa phải vội vã về nhà cách xa hàng ngàn dặm. Cả nhà sẽ ngồi cùng nhau làm sủi cảo đón Tết. Ý nghĩa của sủi cảo rất tốt lành. Ngoài ra, vì sủi cảo có hình dạng giống những thỏi nên ăn sủi cảo trong dịp Tết Nguyên Đán còn có ý nghĩa tốt lành là “mang lại của cải và tiền bạc”. Một đồng xu thường được đặt bên trong sủi cảo. Ai ăn được đồng xu đó được cho là người may mắn nhất trong gia đình năm đó. Cả nhà quây quần bên nhau làm sủi cảo, kể chuyện năm mới và vui chơi.

Ở Hoài An, Giang Tô, có phong tục ăn nắm cơm vào buổi sáng đầu năm. Ở Khai Phong, Hà Nam, cả sủi cao và cơm nắm đều được ăn vào dịp lễ hội mùa xuân.

Một số món ăn phổ biến ngày tết như cá, chả giò, bánh trôi tàu, cam quýt... mỗi món ăn đều có những ý nghĩa vô cùng tốt đẹp.

9. Đi chùa đầu năm

Trong lễ hội mùa xuân, thường có hội chợ chùa ở nông thôn. Những phiên chợ chùa ban đầu chỉ là một hoạt động cúng tế. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của kinh tế và nhu cầu của người dân, những phiên chợ chùa dần dần bổ sung thêm hoạt động buôn bán và một số hoạt động giải trí đầy màu sắc đồng thời vẫn duy trì hoạt động cúng tế.

10. Múa lân múa rồng

Rồng là linh vật trong truyền thuyết, tương truyền rồng có thể dịch chuyển mưa gió trên trời, đồng thời có thể cầu phúc, tiêu trừ tai họa trên thế gian. Ngay từ thời nhà Hán đã có tục múa rồng cầu mưa. Ngoài múa rồng còn có múa lân, đây cũng là một phong tục tương đối phổ biến trong dịp Tết Nguyên đán ở miền Bắc, còn gọi là múa lân.

Trên đây là một số phong tục tập quán đón năm mới tại Trung Quốc. Với sự tương đồng nhiều nét trong văn hóa, phong tục đón tết tại Việt Nam và Trung Quốc nhiều điểm giống nhau. Các bạn du học sinh tại Trung Quốc có thể trải nghiệm một lần đón Tết tại Trung Quốc nhé!